Stwardnienie rozsiane: leczenie, leki i rokowanie

Co to jest stwardnienie rozsiane?

Stwardnienie rozsiane (MS) można traktować jako proces zapalny obejmujący różne obszary ośrodkowego układu nerwowego (OUN) w różnych punktach czasowych.

Co powoduje tę chorobę?

Przyczyna stwardnienia rozsianego nie jest znana. Uważa się, że zarówno czynniki środowiskowe, jak i genetyczne predysponują osobę do rozwoju choroby.

Stwardnienie rozsiane powoduje zniszczenie mieliny otaczającej nerwy OUN. Mielina jest substancją tłuszczową, która izoluje nerwy i pozwala im przekazywać informacje do i z mózgu. Jeśli mielina jest uszkodzona, przesyłana informacja jest nie tylko opóźniana, ale także może być błędnie interpretowana przez mózg. Uważa się, że zniszczenie mieliny, znane również jako demielinizacja, jest spowodowane przez komórki odpornościowe organizmu wchodzące do OUN. Zakłócenie normalnej bariery dla wejścia tych komórek, zwanej barierą krew-mózg, prowadzi do miejscowego obrzęku (znanego jako obrzęk). Uszkodzone są również ciała komórek nerwowych (zwane utratą neuronów) lub ich przedłużenia (zwane utratą aksonów). Płytka nazębna (obszar zapalenia, demielinizacja, utrata aksonów, obrzęk lub bliznowacenie) reprezentuje typowe uszkodzenie stwardnienia rozsianego lub obszar uszkodzenia.

Co początkowo wywołuje atak układu odpornościowego, nie jest znane. Microglia to komórki w OUN, które pobierają fragmenty mieliny i prezentują je fragmentom komórkom odpornościowym. U zdrowych osób nie uważa się, że ta prezentacja fragmentów mieliny powoduje, że komórki odpornościowe atakują OUN. U osób ze stwardnieniem rozsianym ta prezentacja fragmentów mieliny może wywołać przesadną odpowiedź komórek odpornościowych, która prowadzi do tworzenia płytek wokół naczyń krwionośnych w OUN.

Jakie są oznaki i objawy?

Być może najczęstszym objawem SM jest zaburzenie czuciowe, które przejawia się uczuciem mrowienia lub drętwienia w całym ciele.

Zaburzenia widzenia należą również do najczęstszych objawów i:

• Niewyraźne lub zamglone widzenie
• Zmiana postrzegania kolorów

Utrata wzroku może wystąpić z powodu rozwoju zapalenia nerwu wzrokowego (zapalenie nerwu wzrokowego). W typowym przypadku zapalenia nerwu wzrokowego osoba ze stwardnieniem rozsianym odczuwa ból oka wraz z ruchem oka.

Inne typowe objawy to:

• Utrata równowagi i umiejętności motorycznych
• Ból lub osłabienie twarzy
• Zawroty głowy (uczucie wirowania)
• Osłabienie lub porażenie kończyn
• Upośledzona kontrola czynności pęcherza lub jelit
• Zmęczenie
• Depresja
• Utrata pamięci

Osoby z zaawansowaną chorobą tracą zdolność chodzenia i mogą stać się przykute do łóżka, co wymaga pomocy przy większości czynności.

Czy istnieje lekarstwo na stwardnienie rozsiane?

Nie, obecnie nie ma szczepionki ani leczenia stwardnienia rozsianego.

Jakie leki leczą objawy?

Obecnie dostępnych jest kilka leków zmniejszających liczbę ataków (okresy nawrotu) stwardnienia rozsianego lub opóźniających postęp niepełnosprawności fizycznej. Twój lekarz lub pracownik służby zdrowia przepisuje mi leki i inne terapie w celu leczenia ogólnych objawów związanych z chorobą, takich jak depresja, skurcze mięśni, zmęczenie, problemy z pęcherzem, drżenie (drżenie), słaba koordynacja i zaburzenia seksualne.

Interferony i octan glatirameru (Capaxone)

Interferon beta-1a (Avonex, Rebif), interferon beta-1b (Betaseron) i octan glatirameru (Copaxone) są przykładami leków modyfikujących układ odpornościowy stosowanych w SM.

Zasadniczo leki te zmniejszają częstotliwość ataków u pacjentów z łagodnym do umiarkowanego nawracającym stwardnieniem rozsianym (RRMS) o 18% do 33%. Częstotliwość nowych zmian pojawiających się w obrazowaniu rezonansem magnetycznym (MRI) jest również zmniejszona o około jedną trzecią. W przypadku leków interferonowych skuteczność jest bezpośrednio związana z dawką (wyższe dawki IFN, jeśli są tolerowane, są na ogół bardziej skuteczne). To, czy opóźnienie wystąpienia nowych ataków przez te leki ostatecznie ma długoterminowy wpływ na niepełnosprawność związaną ze stwardnieniem rozsianym, jest kontrowersyjne. Jednak badania kliniczne sugerują, że pacjenci otrzymujący wczesne leczenie mają korzystny wpływ na nawroty i niepełnosprawność, czego mogą nie dorównać pacjenci, u których leczenie jest opóźnione. Badania w tym zakresie trwają.

Zdolność do reagowania na długoterminowy interferon beta-1a i beta-1b może być ograniczona, u niektórych pacjentów, przez rozwój trwałych, neutralizujących przeciwciał o wysokim mianie. Pacjenci leczeni glatiramerem również ostatecznie wytwarzają przeciwciała, ale wydaje się, że te przeciwciała nie ograniczają aktywności glatirameru.

Kortykosteroidy

Metyloprednizolon (Solu-Medrol) jest kortykosteroidem najczęściej stosowanym dożylnie w celu przyspieszenia powrotu do zdrowia po atakach stwardnienia rozsianego. Jest to najbardziej pomocne, jeśli zostanie zastosowane wkrótce (w ciągu kilku dni) po rozpoczęciu ataku.

• Jak działają kortykosteroidy: Kortykosteroidy wpływają na działania immunologiczne, takie jak zapalenie (obrzęk) i odpowiedzi immunologiczne związane z ostrym (nagłym) atakiem stwardnienia rozsianego. Kortykosteroidy stosuje się przez krótki czas w celu skrócenia czasu trwania i nasilenia objawów związanych z nagłym atakiem.
• Kto nie powinien stosować tych leków:
  • Osoby uczulone na kortykosteroidy
  • Osoby z aktywną chorobą wrzodową
  • Osoby z ogólnoustrojowymi zakażeniami grzybiczymi
• Kto powinien zachować ostrożność podczas stosowania tych leków:
  • Osoby z cukrzycą, drgawkami, nadciśnieniem, zastoinową niewydolnością serca, osteoporozą, gruźlicą lub infekcjami wirusowymi lub zaburzeniami czynności wątroby
  • Osoby przyjmujące inne leki (osoby te powinny skonsultować się z lekarzem, ponieważ poziomy niektórych leków mogą być podwyższone w przypadku jednoczesnego stosowania z kortykosteroidami).
• Zastosowanie: Solu-Medrol podaje się dożylnie (IV) przez 3-5 dni w celu leczenia nagłego ataku stwardnienia rozsianego. Sterydy nie mają wpływu na stopień wyzdrowienia klinicznego, ale raczej na skrócenie czasu do wyzdrowienia.
• Interakcje z lekami lub żywnością: Możliwych jest wiele interakcji z lekami. Skontaktuj się z lekarzem lub farmaceutą przed przyjęciem nowej recepty lub leków dostępnych bez recepty. Aspiryna; niesteroidowe leki przeciwzapalne, takie jak ibuprofen (Advil) lub naproksen (Aleve); lub inne leki związane z wrzodami żołądka mogą zwiększać ryzyko wystąpienia wrzodów żołądka. Kortykosteroidy mogą zmniejszać stężenie potasu; dlatego należy zachować ostrożność podczas przyjmowania innych leków obniżających stężenie potasu, takich jak leki moczopędne, na przykład furosemid (Lasix).
• Skutki uboczne: Idealnie kortykosteroidy stosuje się przez krótki czas, aby kontrolować nagłe zaostrzenia objawów stwardnienia rozsianego. Krótkotrwałe stosowanie może powodować zatrzymanie płynów, utratę potasu, zaburzenia żołądkowe, zwiększenie masy ciała i zmiany emocji. Długotrwałe stosowanie wiąże się z poważnymi skutkami ubocznymi, takimi jak osteoporoza (zaleca się suplementację wapnia i witaminy D), niewydolnością kory nadnerczy, psychozą, immunosupresją, wrzodem trawiennym, nadciśnieniem, bezsennością, nieregularnością miesiączkowania, trądzikiem, zanikiem skóry, podwyższonym poziomem cukru we krwi, nieprawidłowości wygląd twarzy (twarz Cushingoidalna), zwiększone ryzyko infekcji i zaćmy.
  • Wywołanie problemów z poziomem cukru we krwi i pogorszenie kontroli cukrzycy: Może być wymagana zmiana diety lub rozpoczęcie doustnych leków przeciwcukrzycowych lub insuliny. W przypadku osób już cierpiących na cukrzycę mogą być konieczne zmiany dawkowania insuliny lub leków przeciwcukrzycowych.
  • Przyrost masy ciała: Jest to powszechny problem z dużymi dawkami kortykosteroidów z powodu zatrzymywania płynów i zmian hormonalnych. Zaleca się ograniczenie soli i za zgodą lekarza może być konieczne uzupełnienie potasu. Lekarz może przepisać środek moczopędny (pigułkę wodną) w celu zwiększenia oddawania moczu w celu wyeliminowania części nadmiaru płynu.

Leki immunosupresyjne

Mitoksantron (Novantrone) jest zatwierdzonym przez FDA (Food and Drug Administration) środkiem immunosupresyjnym stosowanym w leczeniu stwardnienia rozsianego. Inne leki immunosupresyjne, takie jak cyklofosfamid (Cytoksan), azatiopryna (Imuran) lub metotreksat (Rheumatrex, Trexall), są przepisywane przede wszystkim w wyspecjalizowanych ośrodkach; ale ich skuteczność w stwardnieniu rozsianym pozostaje kontrowersyjna i nie są zatwierdzone przez FDA do tego zastosowania. Leki te nie powinny zastępować leków modulujących odporność jako leków pierwszego rzutu w nowo zdiagnozowanym nawracającym remisyjnym stwardnieniu rozsianym (RRMS). Niektórzy lekarze uznają rolę Cytoksanu, Imuranu i metotreksatu za środek ostateczny dla pacjentów, którzy nie zareagowali na leki zatwierdzone przez FDA lub mają piorunujący (złośliwy) przebieg stwardnienia rozsianego, które mogą zagrażać życiu.

Jak działają leki immunosupresyjne: ta grupa obejmuje szeroką gamę środków, które działają na wiele różnych sposobów, ale wszystkie one wpływają na procesy układu odpornościowego, które powodują zapalenie.

• Kto nie powinien stosować tych leków:
  • Osoby uczulone na którykolwiek z tych leków
  • Kobiety w ciąży lub karmiące piersią
  • Osoby z istniejącą supresją szpiku kostnego
  • Osoby z chorobami powodującymi niską liczbę krwinek
• Dawkowanie: W zależności od przepisanego leku leki immunosupresyjne można podawać doustnie lub dożylnie.
• Interakcje z lekami lub żywnością: stosowanie leków immunosupresyjnych zwiększa ryzyko zakażenia, zwiększa toksyczność dla szpiku kostnego lub komórek krwi i może prowadzić do raka. Możliwych jest wiele interakcji leków. Skontaktuj się z lekarzem lub farmaceutą przed rozpoczęciem przyjmowania nowej recepty lub leków dostępnych bez recepty.
• Skutki uboczne: Leki immunosupresyjne nie są bezpieczne w czasie ciąży, mogą powodować toksyczność dla szpiku kostnego lub komórek krwi lub prowadzić do raka. Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby mogą wymagać mniejszych dawek i ścisłego monitorowania. Metotreksat może powodować toksyczność wątroby lub płuc (zwłóknienie lub zapalenie płuc), a nawet uszkodzenie układu nerwowego (leukoencefalopatia lub mielopatia). Mitoksantron może powodować problemy z sercem i wymaga monitorowania za pomocą echokardiogramów (ultrasonografii serca) przed i podczas terapii. Cyklofosfamid może powodować krwawienie w pęcherzu, a nawet raka pęcherza. Postępuj zgodnie z zaleceniami lekarza dotyczącymi przyjmowania płynów podczas przyjmowania tych leków.
• Wskazania do stosowania leków immunosupresyjnych w stwardnieniu rozsianym

Mitoksantron (Novantrone): wskazany w zmniejszaniu niepełnosprawności neurologicznej i / lub częstości nawrotów klinicznych u pacjentów z wtórnym (przewlekłym) postępującym, postępującym nawrotem lub nasilającym się nawracająco-ustępującym stwardnieniem rozsianym (tj. U pacjentów, u których stan neurologiczny jest znacząco nieprawidłowy między nawrotami) . Novantrone nie jest wskazany w leczeniu pacjentów z pierwotnie postępującym stwardnieniem rozsianym.

Inne terapie dostępne dla objawów MS

Fingolimod (Gilenya): Fingolimod (Gilenya) to codzienny doustny lek do leczenia SM, który został zatwierdzony przez FDA USA we wrześniu 2010 r. Jako pierwszy doustny lek do leczenia SM. Chociaż dokładny mechanizm działania fingolimodu jest niejasny, wydaje się, że działa on poprzez zmniejszenie liczby limfocytów (rodzaj białych krwinek, który jest ważny dla odporności i procesu zapalnego) we krwi. Fingolimod przyjmuje się codziennie w postaci kapsułek. To nie jest lekarstwo na stwardnienie rozsiane, ale wykazano, że zmniejsza liczbę wybuchów stwardnienia rozsianego i spowalnia rozwój niepełnosprawności fizycznej spowodowanej przez stwardnienie rozsiane. Jak wiele terapii iniekcyjnych w stwardnieniu rozsianym, długoterminowe bezpieczeństwo fingolimodu jest nieznane. Najczęstsze działania niepożądane fingolimodu to ból głowy, grypa, biegunka, ból pleców, zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych we krwi i kaszel. Możliwe są również inne działania niepożądane, w tym problemy z oczami, dlatego osoby przyjmujące ten lek powinny regularnie poddawać się badaniom okulistycznym.

Plazmafereza (wymiana plazmy): Terapię tę czasami próbuje się zastosować w leczeniu ciężkich ataków choroby, które nie reagują na kortykosteroidy. Ta terapia jest droga, niezatwierdzona przez FDA w stwardnieniu rozsianym, a jej skuteczność jest kontrowersyjna.

Globulina immunologiczna IV (IVIG): Chociaż nie została zatwierdzona przez FDA do stwardnienia rozsianego, niektóre badania sugerują, że IVIG może zmniejszyć częstość drugiego ataku, gdy IVIG był podawany przez 6 tygodni po pierwszym ataku. Inni badacze nie znaleźli żadnej korzyści, gdy podawano go pacjentom, u których choroba występowała przez co najmniej 3 lata. Jeszcze inni badali IVIG przy regularnym miesięcznym harmonogramie i stwierdzili niewielką, ale znaczącą korzyść z poprawy niepełnosprawności klinicznej i mniejszej liczby nawrotów.

Nowe leki badawcze

Badania nad dodatkowymi opcjami leczenia są kontynuowane. Badanych jest wiele podejść w oparciu o rosnącą wiedzę na temat nieprawidłowości układu odpornościowego i powstawania zmian w OUN w stwardnieniu rozsianym. Obejmują one podejścia do przeciwdziałania lub zmniejszania aktywacji układu odpornościowego, przerwania bariery krew-mózg, utraty neuronów i utraty mieliny, między innymi wysiłkami badawczymi.